|
---|
Almanca bir kelime olup koruma köpegi anlamina gelmektedir. Schutzhund testi Al manyada 1901 yilinda Alman Çoban Köpeklerinin standartlara uygun oldugunu sinamak amaci ile SV kurulusu tarafindan yürürlüge konmustur ve ancak basarili adaylarin üremesine izin vermektedirler. Schutzhund testi ile adayin fiziksel dayanikliligi, egitilme kolayligi, zekasi, yapisal dogrulugu, becerisi ve ruh hali sinanmaktadir. Schutzhund takim çalismasi seklinde yürütülen bir spordur. Bazi kisiler Schutzhund egitimini görmemis yarismalara katilmamis ve önyargi ile yaklasarak Schutzhund egitimini zaman zaman kötülemislerdir veya kötü bir egitmenin sözde Schutzhund egitimi verirken görmüslerdir. Schutzhund egitimi öncelikle adaya isirmamasini ögretmekle baslar. Koruma içgüdüsünü insanlara fayda saglayacak sekilde gelistirmesi amaçlidir. Schutzhund egitim programlarina koruma içgüdülerine sahip tüm irklarin katilabilecekleri bir egitim sistemidir.
Schutzhund egitimi üç bölümden olusur. Iz- Sürme, Itaat ve Koruma. Schutzhund egitimi 3 sertifika programi halinde verilmektedir. Yarismalar ve sertifika/unvan denemelerinde adaylar hakem karsisina sirasi ile bu üç bölümden geçer. |
1- Iz-Sürme Bu bölümde aday önce hakem tarafindan iyice incelenir. Bu inceleme sirasinda adayin insanlarla iyi iliskiler içerisinde oldugu gözlemlenmek istenilecektir. Adayin çekingen, asabi veya korkak ise derecesine göre puan kaybeder veya daha baslamadan diskalifiye edilir. Bu yakin temas incelemeler sirasinda hakem adayin fiziksel özeliklerini kontrol eder. Ütilliterligini engelleyecek hususlarin derecesine göre puan kaybeder. Bu ön bakim ardindan toprak veya çimen üzerinde yürümekle olusturulan izin basina getirilir ve 33 ayaklik kayis ile önden yürümesi ve izi takip etmesi beklenilir. Dönüslerde izi kaybetmemeli ve izi hazirlayan tarafindan iz üzerinde birakilmis olan insan yapimi delilleri bulmali ve göstermelidir. Bu bölüm 100 puan üzerinden degerlendirilir, basarili olabilmesi için en az %70 puan almalidir. Hakem adayin insanlarla çalisma istegini, is azmi, çalisma istegi, fiziksel yapisi, dayan ilikliligi, ruh dengesi, cesareti, koku alma yetenegi ve is birliligini sinar.
|
2- Itaat Birinci bölümde basari elde edenler itaat bölümü ile devam ederler. Bu bölümde kal ve yanas gibi itaat komutlarina karsi davranisi sinanir. Uzun kal-lar ve engelli parkur üzerinde dumbel alip getirmesi istenir. Insanlar arasinda yanas konumda yürümesi ve patlayan silaha karsi tepkisi sinanir. Bu bölüm sahanin bir ucunda tek basina kal konumunda beklemesi ve bu sirada dikkatini dagitacak ikinci bir adayin testlerden geçmesi gibi durumlara ragmen konumunu korumasi ile son bulur. Itaat bölümünde hakem insanlara karsi davranisi, yabancilar arasinda ve olagan hallerdeki davranisi ve komut dinleme ve çalisma arzusu sinanmis olmaktadir. Bu bölümde 100 puan üzerinden hesaplanilir ve en az %70lik bir basari göstermelidir. SchH1 OB1, SchH2 OB2, SchH3 ise pekistirilmis OB2 itaat egitimini kapsamaktadir.
|
3- Koruma Son bölümde koruma içgüdüsü, mizaci, özgüveni, cesareti, fiziksel dayanikliligi, zekasi ve itaatkarligi sinanir. Sakli ‘saldirgani' bulmali ve yerinde tutmalidir. Kaçma girisiminde ise kovalamali ve kolundan kavrayarak tutmalidir. Takim arkadasi tarafindan ‘saldirgan' aranirken tetikte durmali ve kaçma girisimlerini önlemelidir, arama sonunda hakeme dogru ‘saldirgan' arkadan ve daha sonra sagindan takip edilerek hakeme ‘saldirgan' teslim edilir. ‘Saldirgan2 takim arkadasina saldirir ve tereddüt etmeden aday saldirgani siki bir sekilde kolundan kavramalidir. Son olarak sahanin diger ucunda sakli olan ‘saldirgan' tehditkar ve sopali bir sekilde üzerlerine yürür. Komut almasi ile aday üzerlerine dogru gelen ‘saldirgana' kosmali ve kolundan kavramalidir. ‘saldirganin' saldirganligina son vermesi ile aday saldirgani birakmali veya takim arkadasinin verdigi komut üzerine birakmalidir ve tetikte beklemelidir. Bu bölümde hakem cesaretini, olagan üstü hallerdeki itaatkarligini, özgüvenini, tereddütsüz hareket edisini, koruma içgüdüsü, dogru isirma seklini ve mizaci üzerine puan verir. Bu bölüm de 100 puan üzerine hazirlanmis olup basarili netice için en az %70lik bir basari elde etmesi gerekmektedir. Schutzhund sertifikalari takim çalismasina verildiginden takim uyum içerisinde çalismalidir. Schutzhund sertifikasi almamis bir Alman çoban köpegi standart bakimindan sinanmadigindan Irk Degerlendirmesine tutulmaz ve basarili bir irk degerlendirmesinden geçmeyen bir Alman Çoban Köpeginin çiftlesmesi söz konusu degildir. Daha önce bahsedilen sözde hayvan severler Schutzhund'a karsi çikmaktadirlar. Bu kisiler Alman Çoban Köpekleri ve baska irklar için standartlari tasiyan bir köpek olup olmadigini bilmeden irk degerlendirmesinden geçmemis köpeklerin çiftlesmesine de karsi degillerdir. Bu hayvan sever olmadiklari gösterir zira irk degerlendirilmesinden geçmemis çiftlesmesi için onay almamis bir köpek irkin standartlarini tasiyor olmayabileceginden yavrulari aggresif veya korkak, insanlarla isbirliginde bulunmak istemeyen, zor egitilen, saglikli bir anatomiye sahip olmayan, genetik sorunlar tasiyan veya birlikte yasadigi insanlara faydali olmayan veya zarar verebilen veya kendisine faydali veya zararli hatta aci içinde yasayan veya kisa ömürlü gibi bir veya birden fazla faktörü tasiyan ve yavrularina da bunlari hediye edecek olan bir köpek olma olasiligi çok yüksektir. Hayvan sevgisi bu olmasa gerek. Sözde bu hayvan severin köpeginin yavrularindan edinen bir aile kisa veya sagliksiz ömründen kötü etkilenecektir. Egitilebilirsizliginden veya insanlarla çalisma istegi olmadigindan veya saldirgan tavirlarindan da birlikte yasadigi insanlara üzüntü kendisini de sokakta terk edilmis veya uyutulmus bulmasi sikça görülmektedir.
Schutzhund egitimi 3 basamaklidir. Her basamak bir öncekinin daha zorlu versiyonudur. Her irk Schutzhund egitimine uygun degildir. Uygun olan irklardan her köpek basarili olmasi de beklenmez. Ancak iyi yetismis tecrübeli, sorumluluk sahibi bir profesyonelin yetistirmis oldugu koruma irkindaki köpeklerin irk standartlarina uymasindan dolayisi ile basarili olmalari beklenmektedir.
Schutzhund sertifikasi alinabilmesi için adayin öncelikle BH veya esdeger bir sertifikaya sahip olmalidir. Schutzhund egitimine baslamadan önce SchHA sertifika programi bazi ülkelerde verilmektedir. Bu sertifika Schutzhund egitimin iz-sürme bölümü hariç olan versiyonudur.
SchH I Aday en az 18 aylik olmalidir. Iz-Sürme bölümü takim arkadasinin en erken 20 dakika önce hazirlamis oldugu 2 dönüslü ve birakmis oldugu iki insan yapimi delilden olusur. Yanas komutunu kayisli ve kayissiz uygulamalidir. Egitim 10 ile 30 gün arasinda verilmektedir (Irk, karakter, yas, yetistirilme tarzi ve egitimin verilecegi mekana göre degisiklik göstermektedir)
SchH II SchH1 sertifikasini kazanmis olmalidir ve en az 19 aylik olmalidir. SchH2 SchH1'in zorlastirilmis versiyonudur. Dumbel tasimasinda engel üzerinden atlamaya ek olarak 6 ayaklik dik rampali bir duvar üzerinden atlamalidir. Iz-sürme bölümünde ise bir yabancinin 30 dakika önce hazirladigi bir iz seklinde hazirlanmaktadir. Egitim 10 ile 30 gün arasinda verilmektedir (Irk, karakter, yas, yetistirilme tarzi ve egitimin verilecegi mekana göre degisiklik göstermektedir)
SchH III SchH2'nin gelistirilmis versiyonu olup yarisma düzeyidir. Aday SchH2 sertifikasina sahip olmalidir ve en az 20 aylik olmalidir. Itaat ve koruma kayissizdir. Iz- sürme 2 yerine 4 dönüslük bir yabancinin en az 60 dakika önce hazirlamis oldugu bir iz ve iz üzerinde 2 yerine 3 insan yapimi delil birakilir. Egitim 10 ile 30 gün arasinda verilmektedir (Irk, karakter, yas, yetistirilme tarzi ve egitimin verilecegi mekana göre degisiklik göstermektedir)
SchH A Aslinda Schutzhund un bir parçasi degildir. Bu nedenle zorunlu degildir. SchHA meraklilarin Schutzhund öncesi boslugu doldurmak ve daha basarili sonuçlar elde etmek için kullandiklari Schutzhund tanitma amaçli bir egitimdir. Schutzhund sertifikasi Alman Çoban Köpeklerinin, Alman Çoban Köpeklerini dünyaya kazandiran SV kurulusu için irk degerlendirmesinde zorunlu olan bir sertifikadir. Schutzhund sertifikasi tasimayan köpekler SV kurulusu tarafindan üreme izni verilmemektedir. Bazi kuruluslar SchHA sertifikasini yeterli kabul ettiklerinden popülerlesmeye baslayan bir sertifika programidir. SchHA Schutzhund giris bölümü olmakla beraber iz-sürme bölümünü sertifika sinavinda yer almamaktadir. Egitim 10 ile 21 gün arasinda verilmektedir (Irk, karakter, yas, yetistirilme tarzi ve egitimin verilecegi mekana göre degisiklik göstermektedir)
|
|